How to ruin someones perfect day

Jalica keek naar de volgeschreven A4-tjes voor haar neus en stopte ze in een grote multomap die ze uit de kast haalde - geen homomap hoor, rustig maar. Ze had een mok op haar bureau staan, die ze de week daarvoor van een goede vriendin van de NA had gekregen omdat ze vijf jaar 'clean and sober' was. Ze haalde een hand door haar haren en keek op een memo-briefje op de rand van het scherm van haar computerscherm, waarop 'Darren, 16.15' stond. Haar klok gaf 16.13 aan, maar ze had geen idee of iedereen daar zo punctueel was, sommige waren tenslotte verslaafd. Ze wist hoe ze zelf was, afspraken nakomen was niet haar beste punt. Ze kende Darren misschien niet, hij zou niet de eerste zijn vandaag die 'problemen' had met drank, drugs of iets in die richting. Ze trok haar zomerjurkje met gebloemde opdruk goed en ging op de stoel zitten die in het kamertje stond, tegenover een anderen. Ze had er een hekel aan 'afstand' te creëren door achter een bureau te gaan zitten - sommigen waren tenslotte ouder dan zijzelf.

Darren liep door de gangen van het instituut, al noemde hij het liever een gesticht. Nog steeds was hij ervan overtuigd dat hij hier niet hoorde ook al waren velen het niet met hem eens. Ze vonden dat hij in een gekkenhuis hoorde maar zo gestoord was hij nou ook weer niet. Om eerlijk te zijn had hij dit liever overgeslagen. Een gesprek met een psychiater, wat had dat nou voor zin? Hij zou er echt niet van veranderen. Het was vast zo'n raar oud ventje die zelf ook genoeg problemen had met zijn vrouw of iets dergelijks. Terwijl hij door de gangen liep passeerde hij vele deuren met vele bordjes. Het duurde een tijdje voordat hij de goede deur had gevonden maar hij opende deze zonder enige waarschuwing dat hij eraan kwam. Hij werd verwacht, was het niet? Dan moesten ze ook niet gaan zeuren dat hij niet aanklopte. Toen hij eenmaal binnen was keurde hij de Psychiater geen blik waardig en liet hij zich zonder dat het hem werd gezegd op een stoel vallen. Het kon nog beter een gesprek worden over manieren dan over zijn verleden en problemen.

Jalica keek naar de jongen, haar schrijfblok lag op haar schoot en haar pen had ze in haar hand. "Jij bent Darren neem ik aan?" Ze had zijn naam in haar sierlijke handschrift boven aan het blaadje geschreven. Zijn dossier lag onder het schrijfblok, maar ook alleen het deel ervan dat voor haar bestemd was. Ze sloeg haar benen over elkaar en veegde wat zand van haar suède, rode laarsjes. Ze was dol op die laarsjes, ze had ze in meerdere kleuren die allemaal netjes geordend in haar kast stonden - haar huis was zo ontzettend net, omdat ze in plaats van drugs gebruiken en slonzig was geworden - calm and clean. "Ik weet niet of je hiervoor ook een psychiater hebt gehad, maar als je wilt, kun je me dan wat vertellen over waarom je hier zit?"

Tot zijn verbazing was de psychiater niet een oud mannetje. Nee, het was een jonge vrouw, iemand die zeker niet ouder dan hem kon zijn. Er was zelfs een enorme kans dat ze jonger was dan hem. Het kostte hem moeite om niet in lachen uit te barsten, iets wat overduidelijk aan hem te zien was. Helaas was hij de laatste tijd steeds slechter geworden in het in de plooi houden van zijn gezicht. Misschien moest hij maar eens beter zijn best doen. Hij keek haar aan, alsof zij hem zou kunnen helpen. Hij had nog meer aan een oud mannetje. Die hadden tenminste nog levenservaring, hoe oud kon zij wel niet zijn? Negentien? Misschien twintig? Was hij echt niet in het verkeerde kantoor beland met één of andere gek die zich voordeed als psychiater? Dat zou wat zijn. Het was in ieder geval beter dan een gesprek met een echte psychiater. Toch leek ze er zeer van overtuigd te zijn dat ze er echt één was. Jammer, grappig moment verknald. Zijn hoop op een gek was dus verdwenen. 'Strafblad, afkicken, idioten,' waren enkele woorden die hij mompelde. Alsof hij haar alles tot in de details zou uitleggen.

Jalica's hoofd maakte een knik-beweging. Ze schreef een aantal dingen op en keek hem daarna weer aan. Tuurlijk had ze gezien dat hij bijna in lachen was uitgebarsten - niet bepaald verrassend, hij was ouder dan zijzelf zo leek het en zij was pas anderhalf jaar geleden afgestudeerd. "En bedoel je met idioten personen uit je verleden of de rechters die je strafblad hebben gevormd?" Ze probeerde zo professioneel mogelijk te blijven, maar zijzelf vond het ook wel lachwekkend, dat zij als 23-jarige iemand van een jaar of - wat zou het zijn - 24/25 te vragen naar wat er met hem was. Ach, ze moest toegeven dat haar psychiaters vroeger vaak oude mannen of verrimpelde vrouwen waren, dus ze nam aan dat het daar van kwam - zeker weten kon ze het niet, maar het was een aannemelijke optie.

Maakte het verdomme uit? Wat moest zij met deze informatie? Wat had ze eraan? Wat had hij eraan? Hij hoefde geen hulp, laat staan dat hij hulp wilde hebben. Kon ze hem niet gewoon weer laten gaan? Hij had geen zin om te praten en al zeker niet met een psychiater. Heel even had hij de neiging om op te staan en weg te lopen maar in plaats van dat liet hij een geërgerde zucht gaan. Hij zakte iets verder onderuit in de stoel, alsof hij nog niet krom genoeg zat. 'Maakt het uit?' Hij begon behoorlijk chagrijnig te worden door de vragen die ze stelde, ook al waren het er nog maar twee. Hij had geen behoefte aan nieuwsgierige mensen, hij had er een ontzettende hekel aan. Ze moesten eens oprotten met hun eeuwige waterval van vragen. Hij had sowieso al een hekel aan mensen die te veel praatten. Hij had een hekel aan bijna alle mensen, verdomme.

Jalica haalde kort haar schouders op. "Nee, mij niet. Maar je zou eerder weg kunnen hier als je volledig snapt wáárom mis is gegaan, wat mis is gegaan." Zei ze, waarna ze nog wat dingen noteerde. Ze merkte dat ze waarschijnlijk niet of nauwelijks wat informatie uit hem zou krijgen, dus zou ze overgaan op een andere 'strategie'. "Zou je je wat comfortabeler laten voelen als ik wat over mezelf vertel?" Ze schoof een zilveren ringetje van haar vinger en er weer terug op - een zenuwtrekje dat ze over de verloop van tijd had ontwikkeld.

'Ik weet verdomme heel goed waarom alles is misgegaan.' Hij moest moeite doen zijn woede en irritatie niet te laten horen in zijn stem, zijn handen omklemden de leuningen van de stoel alsof hij er anders vanaf getrokken werd door onzichtbare handen. Het was een wonder dat hij ze niet hoorde kraken, dat ze het niet begaven onder de kracht die hij erop probeerde te zetten. Het was een manier om zijn woede in te houden, om niet meteen iemand aan te vliegen. Het fijnknijpen van een stoel van makkelijker dan het fijnknijpen van iemands strot. Stoelen die trapten in ieder geval niet in het rond, ze hadden geen gevoel. Het was toch allemaal al dood materiaal. Dode dingen zouden niet protesteren. Hij luisterde naar wat ze zei maar het maakte zijn humeur er niet beter op. Ten eerste maakte het hem geen zak uit, dat zogenaamde verleden van haar. En comfortabel voelen? Hij voelde zich pas comfortabel als hij eindelijk uit dit gekkenhuis was. Dat zei ging praten zorgde alleen maar voor nog meer irritatie. Hij had een hekel aan pratende mensen, vooral als het tegen zijn wil in was.

Jalica sloeg haar armen over elkaar. "Nou, als je het allemaal zo goed weet, leg het dan maar eens uit." Ze stond op uit de stoel en leunde tegen haar bureau aan. "Want ga alsjeblieft niet lullen dat het allemaal aan de anderen ligt." Ze streek haar jurkje even glad en ze keek Darren recht aan. Ze merkte wel dat ze een lichte vorm van zucht kreeg van de onverschillige houding van de jongen, zo had zijn ook gezeten bij haar eerste gesprek in rehab. Want wat maakte het in godsnaam uit wat er mis was. Het enige wat zij wilde was bewijzen dat ze zonder kon en weer gaan snuiven.

Een zacht gegrom ontsnapte uit zijn keel terwijl hij zijn kaken op elkaar klemde. Hoe kon hij verdomme niet zeggen dat het de schuld van iemand anders was, terwijl het juist door anderen kwam. Hij was toch niet degene die zijn ouders had vermoord, hij was toch niet degene die zijn eigen familie op laat liet zwerven wanneer ze hem het meest nodig hadden? Hij had verdomme hulp nodig gehad van zijn familie en raad eens wat er gebeurde? Niks, verdomme. Niemand had ook maar een poot naar hem uitgestoken, ze lieten hem gewoon gaan. En dan wou zij zeggen dat hij anderen de schuld niet mocht geven? Waar zat ze met d'r hoofd? 'Hoe kan ik, godverdomme, nou zeggen dat het mijn schuld was als het dat niet is?' Zei hij terwijl hij opstond. Hij had er een enorme hekel aan als hij tegen iemand moest praten die stond terwijl hij zat.

"Omdat er een aandeel van anderen in zit, maar je kunt niet je hele leven blijven wijzen, je wijst dan tenslotte met drie vingers naar jezelf." Ze moest denken aan haar tijd in Timberline Knolls, zij had ook alleen gewezen, maar ze kon niemand de schuld geven van haar verslaving, ze was tenslotte zelf begonnen met gebruiken en er niet mee gestopt. "Darren, ik ruik de alcohol. Je hebt er zelf voor gekozen en ik weet dat drank en drugs voor veel problemen zorgen en die zijn niet de schuld van een ander, niet van de dealer of de slijterij. Je kocht het zelf." Ook zij had eerst haar dealer de schuld gegeven, hij verkocht het immers, maar ze had het zelf gekocht.

Hij kocht inderdaad deze middelen zelf maar deed hij het niet om te vluchten van deze vreselijke wereld met de misselijkmakende mensen die erop liepen. Het was verdomme niet zijn schuld dat de halve wereld blijkbaar een pesthekel aan hem had. En trouwens, hij was er nooit aan begonnen als iemand hem had geholpen. Hoe kon men ervanuitgaan dat hij als toenmalige zestienjarige die zijn ouders net had verloren zichzelf wel kon redden. Hoe konden ze ervanuit gaan dat hij probleemloos verder zou gaan? Hij wou verdomme alles zeggen wat er in hem opkwam over dit onderwerp maar zij zou waarschijnlijk toch doordrammen dat het zijn eigen schuld was maar je kon toch niet alles in de hand hebben? 'Het was verdomme de enige manier. Je werd er gewoon tegen je wil in ingetrokken in al die drugsbendes.'

Jalica voelde hoe haar nagels zich in het hout van haar bureau boorden. "Ik heb m'n ouders verloren voordat ik íets van ze heb mee kunnen maken, ik kwam in een pleeggezin terecht waar drugs net zo gewoon waren als een glas water, maar ik heb er zelf voor gekozen de coke te pakken en de ketamine. Niemand heeft me iets opgedwongen, maar ik deed het wel." Oké, ze kreeg vreselijk veel zucht van die jongen, ze had zijn dossier gelezen, ze wist niet alles uit haar hoofd, maar ze wist het belangrijkste. "Alsjeblieft geef niet iedereen anders de schuld." Hè was geen smekende 'alsjeblieft', nee, het was totaal het tegenovergestelde. De woede in haar stem klonk onderdrukt in haar stem door, ze deed haar best maar ze was ook maar een mens.

Zijn handen hadden zich tot vuisten gebald. Moest hij nu medelijden met haar krijgen of iets dergelijks? Hij kreeg nog liever medelijden met de dooie kip die op zijn bord had gelegen tijdens het avondeten van de dag ervoor. Was haar verhaal niet een stuk minder erg dan die van hem? Jezus, hij had van zijn ouders gehouden. Zij had geen herinneringen meer van hun, was dat verdomme niet beter? Je kon toch beter iets missen in je leven zonder te weten wat dan dat je iets miste waar je gehecht aan was geraakt? Hij was zeven jaar lang dakloos geweest. En net toen hij verdomme eindelijk een eigen huis had werd hij eruit gesleept. Zij kwam tenminste nog bij een pleeggezin terecht, ze kon studeren. Hij kon niet eens eindexamen doen, had geen rijbewijs had niet eens een goedbetaalde baan kunnen krijgen. Hij had dan wel een huis, het was allemaal zwart verdiend geld. Het was gestolen. Allemaal, hij had al zijn bezittingen bij elkaar gejat.
'Jezus, als je medelijden wil flikker dan een eind op. Je moet verdomme blij zijn dat je nog ergens kon wonen.' Hij leek de woorden nog net niet uit te schreeuwen. Hij was boos, woedend.

Uit Jalica's keel ontsnapte een lachje, als je goed zou luisteren zou het lichtelijk spottend klinken. "Wonen? Denk je nou echt dat het zo fantastisch was daar? Ik kon niet naar school, omdat daar geen tijd voor was, ik deed m'n huiswerk niet, omdat ik gebruikte en werd van school gestuurd - pleegzorg zag het als 'gewoon pleegkind gedrag' - en medelijden hoef ik niet. Al helemaal niet van zo'n egocentrisch persoon als jij, alsjeblieft zeg. Ik heb uiteindelijk op m'n achttiende staatsexamen gaan doen om met m'n eigen geld te studeren, die zogenaamde pleegfamilie heeft geen vinger naar me uitgestoken, de kliniek was onzin, net als school. Jij hebt je ouders tenminste gekend, het enige wat ik van mijn moeder weet is van foto's, van mijn vader heb ik die niet eens." Haar nagels boorden zich in haar handpalmen en ze voelde hoe het vlees traag opzij schoof voor haar nagels.

'Jij had tenminste een fucking dak boven je hoofd. Heb je enig idee hoe stervende koud die kloteparken zijn? Of hoe vaak ik verdomme wel niet daar ben weggestuurd?' Oh, het sloeg nu al helemaal over op zijn stem. De woede, de irritatie. Het was allemaal te horen. 'Ik heb zeven jaar op straat geleefd. Zeven tucking jaren. Ik kon niet naar school, ik kon geen examen doen, ik kon geen pleeggezin krijgen, ik kon niet eens aan werk komen. En oh geloof me maar, ik heb de stad voor ruim twee jaar afgestruind om werk te zoeken.' Hoe meer hij zei, hoe kalmer hij begon te klinken. Toch was hij nog steeds zo woedend als daarvoor. 'En trouwens. Iets waar je niks van weet is makkelijker om te laten gaan dan de mensen die je ruim je halve leven hebben opgevoed. Vooral als een of andere idioot besluit ze te vermoorden.'

Nog zo'n zelfde lachje ontsnapte uit haar keel. "Denk je dat echt? Denk je echt dat dat makkelijker is? Hoe zou je dat in godsnaam kunnen denken? Alsof het voor mij zo makkelijk was, iedereen kende de reputatie van mijn 'ouders', dus probeer maar een baan te vinden als 'dochter van die junkies', al helemaal niet als je er zelf een bent." Ze ontspande haar handen een beetje en voelde op dat moment de pijn van haar doorboorde huid pas. "Heb je enig idee hoe vernederend het is als je ouders je buitensluiten, om in het hondenhok te gaan slapen omdat je een kruimelde wiet of een stofje coke laat vallen? En niemand die er iets aan doen, terwijl iedereen het wist?"

'Probeer maar eens een baan te vinden als iedereen je aanstaart alsof je van Mars komt. Als iedereen sowieso al weet dat je een tucking zwerver bent. Als je geen geld hebt voor die verdomde opleidingen en al helemaal geen werkervaring hebt. Heb je enig idee hoe vernederend dát is. Jezus, mensen ontwijken je gewoon op straat, alsof je ze aansteekt met een virus. Mensen kijken je verdomme na, lachen je uit. Het maakte ze verdomme niet uit waar ik voor ging bedelen op straat. Ze dachten toch al dat ik het voor alcohol en drugs gebruiken zou. Het ging ook automatisch, de drugs. De ene ochtend word je wakker in Hyde park met een mes tegen je keel aan. De volgende dag steekt iemand een spuit in je arm.' Hij had inmiddels een stap naar haar toegenomen zodat hij op haar neer kon kijken, al kon hij dat sowieso al. Zijn stem klonk weer luid, woedend.

"En je doet alsof je de enige bent die wordt nagekeken omdat 'ie een junkie is. Alsof mensen mij niet ontweken, of die honderden andere junkies. Alsof je de enige bent die z'n ouders heeft verloren. Toen ik in de jeugdgevangenis terecht kwam, zijn mijn pleegouders niet één keer langs geweest, niet eens om te vertellen dat drugs belangrijker dan mijn borg waren. Heb je enig idee hoe vreselijk het is om af te kicken in een koude cel? Nou? Dus alsjeblieft doe niet alsof mijn leven fantastisch was alleen omdat ik een dak boven m'n hoofd had, want om eerlijk te zijn is dat het enige verschil en dat ik 14 was toen ik niet meer zonder drugs kon en jij ouder dan dat." Ze keek omhoog naar hem. De manier waarop hij daar stond, deed haar niets meer, haar oudere pleegbroer had vader zo gestaan - hij was twee meter en dus nog een stukje langer dan Darren.

'Alsjeblieft zeg. Probeer nu niet te pullen over dat jouw leven zo vreselijk was. Je had een dak boven je hoofd, geld, familie. Dát klinkt als als een droomleven in mijn oren. En probeer me nu verdomme niet te vertellen dat je daar echt nooit een tucking moment hebt gehad dat je gelukkig was.' De laatse zin klonk bijna dreigend. Ingehouden woede. Hij had geen zin om iedereen die hem irriteerde te slaan maar wie wist hoe Adelaide daarop zou gaan reageren? Niet al te blij waarschijnlijk. Toch solliciteerde dit mens toch naar een behoorlijke klap. En god, wat had hij zin om dat te doen. Want zij, ze irriteerde hem niet. Jezus, hij was woedend.

"Van die drie dingen had ik alleen een dak boven mijn hoofd. Geld had ik niet, en familie? Alsjeblieft zeg, die mensen behandelden me als oud vuil en als ik geen drugs wilde, kon ik ook mooi naar buiten. En nee, ik ben daar nooit gelukkig geweest omdat ik wist dat ik een broer had, die nooit ook maar een vinger naar me heeft uitgestoken, omdat uitgaan belangrijker was dat je zusje van twee." Ze dacht in haar achterhoofd hoe erg ze daarna de fout weer was ingegaan met haar relatie, ze had op dat moment voor het eerst sinds haar oma's dood het gevoel gehad dat iemand van haar hield en was blind geweest voor alle waarschuwingen.

'Wauw, en net zei je nog dat je die klotestudie hebt betaald van je eigen geld.' zei hij op een spottende toon. 'Alsjeblieft, doe me een lol en stel je verdomme niet zo aan. Je leven is dan wel niet perfect. Maar dat van mij is nog verder weg. En trouwens, wees ook eens blij met wat je hebt. Want blijkbaar is een goedbetaalde baan niet genoeg voor Madame?' Hij liet zich op de stoel achter zich vallen, was eindelijk weer een beetje afgekoeld. Toch zou het nooit lang kunnen duren voor hij weer uitbarstte. Want ja, bij hem kon je het op ieder moment verwachten.

"Eigen geld verdienen ná de kliniek. Misschien is clean worden een idee voor jou, komt er nog wat van. Of niet." Ze sloeg haar armen over elkaar en keek hem recht aan. "En nu ben ik tevreden met mijn leven, maar alsjeblieft doe niet alsof je het zo vreselijk hebt, want er zijn honderden mensen die zouden ruilen als ze konden. En wie is er hier niet blij met wat 'ie heeft?" Naar haar mening was híj degene die ondankbaar was over wat hij nu had, waar hij nu was, ze hadden hem ook recht de gevangenis in kunnen sturen, waar het een nog grotere hel was dan in het intstituut.

Weet je, misschien had hij de gevangenis ook nog wel leuker gevonden dan dit gesticht. Geen psychiater, het eten was even slecht, er was altijd wel wat te doen, je kon er sporten en klonk het niet veel leuker om te zeggen dat je een vriend in de bajes had dan dat je vriend in een gekkenhuis zat? Hij had het wel geweten als hij zou mogen kiezen. Wat had hij te verliezen? ' Ik zeg niet dat ik het ontzettend vreselijk heb. Ik zeg dat jij hier nog wel het minste recht hebt om te gaan zeiken.' antwoordde hij koppig. Ja, de woede had plaatsgemaakt voor koppigheid. Het was ook altijd wat met Darren. 'En trouwens, die mensen zouden veel liever met jóu ruilen. Ik denk niet dat ze ervan houden om op straat te slapen.'

"Ik denk niet dat die mensen terecht willen komen op een plek waar een drugsverslaving letterlijk je neus in word gestopt." Beet ze hem toe, het was waar, haar pleegouders hadden haar gewoon letterlijk alle drugs die je je maar kon indenken ongeveer voorgezet en gewacht tot het weg was, avond na avond - niet alle drugs in één keer uiteraard, dan lag ze al lang tussen zes planken. "En als jij nou eens probeert te vechten voor een opleiding, om ook maar een kans te krijgen op een school, nadat er in je dossier staat dat je in een afkickkliniek hebt gezeten, dan mag je aan komen met je gezeik."